Potencjały wywołane ABR i ASSR: Kompletny przewodnik po badaniu słuchu

Na czym polega badanie ABR?

Badanie ABR (znane również jako badanie BERA) to procedura diagnostyczna, która polega na rejestrowaniu bioelektrycznych czynności w wyższych piętrach drogi słuchowej, w tym w pniu mózgu, w odpowiedzi na bodźce dźwiękowe podawane do ucha. Dzięki tej metodzie możemy ocenić, jak mózg reaguje na dźwięki, określić próg słyszenia oraz zidentyfikować stopień i rodzaj niedosłuchu.

Bezpieczeństwo i komfort badania

Badanie ABR jest bezpieczne, nieinwazyjne i bezbolesne. Należy do grupy badań obiektywnych, co oznacza, że nie wymaga aktywnej współpracy pacjenta. Dzięki temu można je przeprowadzać nie tylko u dorosłych, ale także u noworodków, niemowląt oraz osób, które mogą mieć trudności z współpracą, takich jak osoby z niepełnosprawnościami czy zaburzeniami świadomości.

Kiedy wykonujemy badanie ABR (BERA)?

Badanie ABR wykonujemy u pacjentów w każdym wieku w następujących sytuacjach:

1. Podejrzenie niedosłuchu.
2. Diagnostyka u noworodków i niemowląt w przypadku negatywnego wyniku przesiewowego badania słuchu.
3. U dzieci młodszych (do 5-6 roku życia), które nie współpracują przy innych badaniach słuchu, w celu potwierdzenia lub wykluczenia niedosłuchu.
4. U dzieci, które nie zaczęły mówić do 3 roku życia lub później.
5. Po terapii lekami ototoksycznymi (np. po antybiotykoterapii).
6. U dzieci i osób, które nie współpracują przy innych badaniach (np. dzieci nadpobudliwe, osoby z autyzmem lub niepełnosprawnością intelektualną).
7. W przypadku podejrzenia guza nerwu słuchowego.
8. W przypadku podejrzenia symulacji głuchoty lub niedosłuchu.

Przeciwwskazania do badania ABR

Istnieją pewne przeciwwskazania do wykonania badania ABR:

• Infekcje: Badanie nie jest wykonywane podczas infekcji oraz krótko po jej przebyciu, ponieważ wydzielina zalegająca w nosogardle może zafałszować wyniki.
• Leczenie: Aby wyniki badania były miarodajne, między badaniem a zakończeniem leczenia powinno upłynąć minimum 14 dni.

Czas trwania badania ABR

Czas trwania badania na naszym sprzęcie, włącznie z przygotowaniem, wynosi od 30 minut do około 1 godziny. W badanie wliczony jest krótki wywiad z rodzicem, czas na naklejenie elektrod, nakarmienie i uśpienie dziecka. Pozostały czas poświęcony jest na pomiar potencjałów wywołanych (badanie ABR).

Godziny przeprowadzania badania ABR

Ze względu na konieczność wykonania pomiaru podczas snu, badanie ABR przeprowadza się w porze ustalonej indywidualnie.

• Niemowlęta: Badanie można przeprowadzić w dzień w trakcie najdłuższej dziennej drzemki.
• Dzieci do 1,5-2 lat: Mogą być również badane w dzień, pod warunkiem, że standardowa drzemka trwa minimum 1 godzinę.
• Dzieci starsze i osoby dorosłe: Badanie przeprowadza się między 18:00 a 23:00.

Jak przygotować się do badania ABR?

Aby uzyskać najbardziej miarodajne wyniki badania ABR (Rejestracji słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu), najlepiej przeprowadzić je, gdy pacjent jest we śnie. Oto kilka kroków, jak przygotować osobę do badania:

1. Sprawdzenie czystości przewodów słuchowych: Jeśli nie jesteśmy pewni, czy w przewodach słuchowych nie ma woskowiny, warto umówić wizytę kontrolną maksymalnie 3 dni przed badaniem w celu wykonania videootoskopii.

2. Wczesne obudzenie: W dniu badania pacjent powinien obudzić się wcześniej, aby w czasie badania był śpiący lub zmęczony. Ważne, aby w drodze na badanie nie zasnął.

3. Lekkie głodzenie: Osoba badana powinna być lekko głodna. Najlepiej jest opuścić ostatni posiłek lub zjeść go około 4 godziny przed badaniem. Dziecko można nakarmić tuż przed badaniem, co zwiększa szanse na szybkie zaśnięcie.

4. Zabranie ulubionych przedmiotów: Dobrym pomysłem jest zabranie ze sobą ulubionej zabawki lub kocyka dziecka, co może pomóc w jego uspokojeniu.

5. Wsparcie farmakologiczne: Jeśli rodzic lub opiekun zdecyduje się na wsparcie farmakologiczne przy zasypianiu, powinien skonsultować się z lekarzem pediatrą w celu uzyskania recepty oraz określenia dawki. Leki podawane są na własną odpowiedzialność.

Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu, badanie ABR może przebiegać sprawnie i komfortowo, co jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników.

Badanie ASSR – obiektywna ocena słuchu

Badanie ASSR (Auditory Steady-State Response) to nowoczesna metoda diagnostyczna, która pozwala na obiektywną ocenę słuchu u pacjentów w każdym wieku. W przeciwieństwie do tradycyjnych testów słuchu, ASSR nie wymaga aktywnej współpracy pacjenta, co czyni go idealnym rozwiązaniem dla noworodków, niemowląt, dzieci i osób z problemami ze zrozumieniem instrukcji.

Na czym polega badanie ASSR?

Badanie ASSR polega na rejestrowaniu odpowiedzi elektrofizjologicznych mózgu na okresowo powtarzane, szybkie bodźce dźwiękowe. W naszych urządzeniach wykorzystujemy bodźce specyficzne dla częstotliwości: 250Hz, 500Hz, 1kHz, 1,5kHz, 2kHz, 3kHz, 4 kHz, 6kHz, 8kHz. Uzyskane wartości (dB) są wykorzystywane do stworzenia szacowanego audiogramu, który pozwala na precyzyjne określenie progu słyszenia.

Jak wygląda badanie ASSR?

Badanie ASSR jest proste i bezpieczne. Pacjentowi przyklejane są trzy elektrody na czoło, policzek i kark. Elektrody są podłączone kabelkami do komputera, który rejestruje wyniki w formie wykresu. Następnie pacjentowi zakładane są słuchawki nauszne lub wewnątrzuszne, przez które emitowane są dźwięki. Na wykresie rejestrowana jest odpowiedź pnia mózgu w postaci wykresu fal mózgowych.

Kiedy wykonujemy badanie ASSR?

Badanie ASSR zaleca się szczególnie u następujących grup pacjentów:

• Noworodki i niemowlęta: W celu rekonstrukcji audiogramu oraz dokładnego ustawienia aparatów słuchowych.
• Małe dzieci, niewspółpracujące przy badaniach słuchu (do 4-5 roku życia): W celu określenia stopnia wady słuchu w zakresie pasma mowy.
• Osoby dorosłe nieświadome i niewspółpracujące.
• W przypadku stwierdzonej neuropatii słuchowej.
• W przypadku podejrzenia symulacji głuchoty lub niedosłuchu.
• W przypadku niedosłuchów głębokiego stopnia: W celu szczegółowego określenia poziomu resztek słuchowych (np. przed kwalifikacją do implantu ślimakowego).
• Jako badanie uzupełniające do badania ABR: Zwłaszcza w przypadku zmiennych wyników badania ABR.
• W przypadku braku akceptacji aparatów słuchowych.
• Jako ocenę korzyści z zastosowanych aparatów słuchowych lub implantów.

Jak przygotować dziecko do badania ASSR?

Badanie ASSR wykonywane jest we śnie, w związku z czym w dniu badania zaleca się wybudzenie dziecka wcześniej niż zazwyczaj, aby w godzinie badania było zmęczone lub śpiące. Ostatni posiłek dziecko powinno spożyć najpóźniej 3-4 godziny przed badaniem. Pamiętajmy również, aby nie pozwolić usnąć pacjentowi w drodze na badanie.

Nakarmić dziecko można tuż przed samym badaniem, co ułatwi mu szybkie zaśnięcie. Jeżeli zaśnięcie ułatwi jego ulubiony kocyk lub zabawka – warto mieć je ze sobą.

Bardzo istotne jest sprawdzenie czystości przewodów słuchowych. Jeżeli chcemy być pewni, że w przewodach słuchowych niemowlęcia nie zalega woskowina należy umówić się na wizytę w jednym z naszych gabinetów, gdzie przeprowadzona zostanie kontrolna videootoskopia.

Jeżeli rodzic/opiekun osoby badanej podejmie decyzję o wsparciu farmakologicznym przy zasypianiu powinien zgłosić się do lekarza pediatry po receptę na dany lek oraz określenie jego dawki. Leki podawane są we własnym zakresie i na własną odpowiedzialność.

Przeciwwskazania do badania ASSR

Istnieją pewne przeciwwskazania do wykonania badania ASSR:

• Infekcje: Badanie nie jest wykonywane podczas infekcji oraz krótko po jej przebyciu, ponieważ wydzielina zalegająca w nosogardle może zafałszować wyniki.
• Leczenie: Aby wyniki badania były miarodajne, między badaniem a zakończeniem leczenia powinno upłynąć minimum 14 dni.

Czas trwania badania ASSR

Czas trwania badania na naszym sprzęcie, włącznie z przygotowaniem, wynosi od 45 minut do około 1,5 godziny. W badanie wliczony jest krótki wywiad z rodzicem, czas na naklejenie elektrod, nakarmienie i uśpienie dziecka. Pozostały czas poświęcony jest na badanie ASSR.

Godziny przeprowadzania badania ASSR

Ze względu na konieczność wykonania pomiaru podczas snu, badanie ASSR przeprowadza się w porze ustalonej indywidualnie.

• Niemowlęta: Badanie można przeprowadzić w dzień w trakcie najdłuższej dziennej drzemki.
• Dzieci do 1,5-2 lat: Mogą być również badane w dzień, pod warunkiem, że standardowa drzemka trwa minimum 1 godzinę.
• Dzieci starsze i osoby dorosłe: Badanie przeprowadza się między 18:00 a 23:00.

Badanie ASSR to nieinwazyjna i precyzyjna metoda diagnostyczna, która pozwala na obiektywną ocenę słuchu u pacjentów w każdym wieku. Dzięki ASSR możemy precyzyjnie określić próg słyszenia, co jest niezwykle ważne w diagnostyce i leczeniu wad słuchu.

Badanie ABR vs. ASSR: Które wybrać?

Badanie ABR (Auditory Brainstem Response) i ASSR (Auditory Steady-State Response) to dwie popularne metody diagnostyczne wykorzystywane w audiologii do obiektywnej oceny słuchu. Choć oba badania opierają się na rejestracji odpowiedzi elektrofizjologicznych mózgu na bodźce dźwiękowe, różnią się od siebie pod względem sposobu przeprowadzania, zakresu zastosowań i uzyskiwanych informacji.

Różnice między badaniem ABR i ASSR:

• Zakres częstotliwości: ASSR pozwala na pomiar w szerszym zakresie częstotliwości niż ABR, co umożliwia ocenę progu słyszenia nawet przy głębokich ubytkach słuchu – powyżej 100 dB nHL.
• Lokalizacja problemu: Badanie ABR umożliwia nie tylko orientacyjne wyznaczenie progu słyszenia, ale także identyfikację miejsca w drodze słuchowej, gdzie występuje problem (ucho wewnętrzne, ucho środkowe, nerw słuchowy itd.). ASSR skupia się głównie na pomiarach progu słyszenia.
• Czas trwania: Badanie ASSR jest zazwyczaj krótsze niż ABR, ponieważ pomiar wykonywany jest jednoczesnie dla obu uszu i czterech dźwięków (jeżeli pozwala na to sytuacja związana z obsługą pacjenta).

Zasada cross checking w audiologii

W audiologii stosuje się zasadę cross checking, która polega na potwierdzaniu wyników jednego badania za pomocą drugiego. Dlatego w naszym ośrodku stosujemy kombinacje badań ABR i ASSR, aby uzyskać najbardziej wiarygodne wyniki.

Podsumowanie

Zarówno badanie ABR, jak i ASSR są wartościowymi narzędziami diagnostycznymi, które pozwalają na obiektywną ocenę słuchu. Wybór odpowiedniego badania zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta i celu diagnostycznego. W przypadku wątpliwości, warto skonsultować się z lekarzem audiologiem, który pomoże wybrać najlepszą metodę diagnostyczną.