Emisja otoakustyczna (OAE): co to jest i dlaczego jest ważna?

Emisja otoakustyczna (OAE) to bardzo słabe sygnały dźwiękowe generowane przez ucho wewnętrzne, a dokładniej przez narząd Cortiego. Te sygnały są niezwykle cenne w diagnostyce słuchu, ponieważ dostarczają informacji o prawidłowym funkcjonowaniu ucha wewnętrznego.

Historia i zastosownie OAE
Pierwsze badania nad OAE przeprowadzili T. Gold w 1948 roku i D. Kemp w 1979 roku. Od tego czasu, dzięki licznym badaniom, OAE stało się standardową metodą diagnostyczną w audiologii.

Badanie OAE jest nieinwazyjne i polega na rejestracji tych sygnałów za pomocą czulnego mikrofonu umieszczonego w przewodzie słuchowym.

Rodzaje emisji otoakustycznych
Wyróżnia się dwa główne rodzaje emisji otoakustycznych:

• Emisja otoakustyczna spontaniczna (SOAE) – pojawia się samoistnie, bez żadnej zewnętrznej stymulacji.
• Emisja otoakustyczna wywołana (EOAE) – powstaje jako odpowiedź na stymulację dźwiękową.

Znaczenie emisji otoakustycznych
Obecność emisji otoakustycznych świadczy o zdrowym ślimaku i sprawnym mechanizmie przetwarzania dźwięku.

Brak emisji otoakustycznych może wskazywać na uszkodzenie ucha wewnętrznego i być sygnałem ostrzegawczym o potencjalnym niedosłuchu.

Z punktu widzenia diagnostyki audiologicznej najbardziej cenna i przydatna jest emisja otoakustyczną wywołana, rejestrowaną po wyłączeniu sygnału stymulującego. W tej grupie wyróżnia się dwa rodzaje emisji otoakustycznych, które zaimplementowane są w badaniach słuchu: emisję otoakustyczną transjentową (Transiently Evoked Otoacoustic Emission – TEOAE) oraz emisję otoakustyczną produktów zniekształceń nieliniowych (Distortion Product Otoacoustic Emission – DPOAE).

Emisje otoakustyczne transjentowe (TEOAE)

Emisje otoakustyczne transjentowe (TEOAE) to nieinwazyjny test słuchu, który jest szczególnie przydatny w diagnostyce dzieci i noworodków.

Jak działa badanie TEOAE?

Badanie TEOAE polega na umieszczeniu w przewodzie słuchowym zewnętrznym małej sondy pomiarowej. Sonda emituje krótkie, ostre dźwięki (trzask), a następnie rejestruje odpowiedzi ucha wewnętrznego w postaci bardzo słabych dźwięków (TEOAE).

Dlaczego TEOAE są tak ważne?

• Wysoka czułość: TEOAE są obecne u około 98% osób ze zdrowym słuchem.
• Powtarzalność: Wyniki badań TEOAE są bardzo stabilne u tej samej osoby.
• Przydatność w diagnostyce noworodków: TEOAE są szczególnie dobrze widoczne u noworodków i niemowląt, co czyni je idealnym narzędziem do wczesnej diagnostyki słuchu.
• Wykorzystanie w programach przesiewowych: TEOAE są standardowym elementem programów przesiewowych badań słuchu u noworodków, takich jak Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków.

Przebieg badania TEOAE:

• Prosty i szybki: Badanie jest proste i szybkie, podobne do audiometrii impedancyjnej.
• Bezpieczne i bezbolesne: Badanie jest całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne.
• Ważne warunki: Aby uzyskać rzetelne wyniki, badanie powinno być przeprowadzone w cichym pomieszczeniu i współpracy pacjenta.
• Przygotowanie pacjenta: Przed badaniem TEOAE warto wykonać badanie impedancyjne, aby wykluczyć choroby ucha środkowego, które mogą wpływać na wyniki.
• Optymalne warunki: Dla uzyskania najlepszych wyników, pacjent powinien być w dobrym stanie zdrowia, bez objawów infekcji, kataru, zapaleń uszu, czopów woskowinowych, nieżytów nosa, alergii itp.

Badanie TEOAE to niezwykle ważne narzędzie diagnostyczne, które pozwala wykryć niedosłuch u dzieci już w pierwszych dniach życia. Wczesne wykrycie niedosłuchu pozwala na szybkie rozpoczęcie terapii, co znacząco poprawia szanse na prawidłowy rozwój mowy i języka u dziecka.

Emisje otoakustyczne produktów zniekształceń nieliniowych ślimaka (DPOAE): Co to jest i dlaczego są ważne?

Emisje otoakustyczne produktów zniekształceń nieliniowych ślimaka (Distortion Product Otoacoustic Emission – DPOAE) to bardzo słabe dźwięki, które powstają w uchu wewnętrznym jako odpowiedź na stymulację dwoma tonami o precyzyjnie dobranych częstotliwościach.

Jak powstają DPOAE?

• Nieliniowe działanie ślimaka: DPOAE powstają w wyniku nieliniowego działania ślimaka, czyli jego zdolności do przetwarzania dźwięku w sposób, który nie jest proporcjonalny do siły sygnału.
• Tworzenie nowych tonów: W odpowiedzi na stymulację dwoma tonami, ślimak generuje nowe tony (tony kombinacyjne), których nie było w sygnale stymulującym.
• Aktywne procesy w ślimaku: Generacja DPOAE świadczy o aktywnym funkcjonowaniu ślimaka, w tym o prawidłowym działaniu błony podstawnej narządu Cortiego.

Dlaczego DPOAE są ważne?

• Diagnostyka słuchu: Badanie DPOAE jest nieinwazyjne i bezbolesne oraz może dostarczyć informacji o sprawności ślimaka.
• Monitorowanie terapii: DPOAE są wykorzystywane do monitorowania skuteczności terapii w przypadku problemów ze słuchem.
• Weryfikacja screeningów: DPOAE pomagają weryfikować wyniki screeningów słuchu, szczególnie u dzieci.

Przebieg badania DPOAE:

• Podobne do TEOAE: Badanie DPOAE jest podobne do badania TEOAE i polega na umieszczeniu sondy pomiarowej w przewodzie słuchowym zewnętrznym.
• Stymulacja dwoma tonami: W badaniu DPOAE stosuje się dwa różne tony o różnych częstotliwościach (f1 i f2) i natężeniach (L1 i L2).
• Odszumianie i uśrednianie: Aparatura zbiera odpowiedzi z ucha i odszumia je, a następnie uśrednia wyniki.
• Analiza DP-gramu: Wyniki badania przedstawiane są w postaci DP-gramu, który pokazuje amplitudę odpowiedzi w zależności od częstotliwości.
• Ważne warunki: Badanie powinno być przeprowadzone w cichym pomieszczeniu i współpracy pacjenta.
• Przygotowanie pacjenta: Przed badaniem DPOAE warto wykonać badanie impedancyjne, aby wykluczyć choroby ucha środkowego, które mogą wpływać na wyniki.
• Optymalne warunki: Dla uzyskania najlepszych wyników, pacjent powinien być w dobrym stanie zdrowia, bez objawów infekcji, kataru, zapaleń uszu, czopów woskowinowych, nieżytów nosa, alergii itp.

Podsumowanie

Badanie DPOAE to cenne narzędzie diagnostyczne, które pozwala ocenić sprawność ucha wewnętrznego. Jest ono szczególnie przydatne w diagnostyce niedosłuchu, monitorowaniu terapii i weryfikacji screeningów słuchu.

Czym różni się badanie DPOAE od TEOAE?

Badanie słuchu DPOAE (Distortion Product Otoacoustic Emissions) i TEOAE (Transient Evoked Otoacoustic Emissions) różnią się przede wszystkim sposobem generowania i analizy otoakustycznych emisji akustycznych:

1. TEOAE (Transient Evoked Otoacoustic Emissions):
   • TEOAE jest generowane przez jednorazowy bodziec dźwiękowy, np. krótki klik dźwiękowy.
   • Jest to reakcja ucha wewnętrznego na pojedynczy bodziec dźwiękowy.
   • Jest używane głównie do przesiewowej oceny funkcji ucha zewnętrznego i środkowego, szczególnie u niemowląt i małych dzieci.
2. DPOAE (Distortion Product Otoacoustic Emissions):
   • DPOAE jest generowane przez dwie jednoczesne fale dźwiękowe o różnych częstotliwościach.
   • Ucho wewnętrzne reaguje na oba te bodźce, generując trzecią, zniekształconą emisję akustyczną.
   • Badanie DPOAE dostarcza bardziej szczegółowych informacji o funkcji ucha wewnętrznego, zwłaszcza w obszarze ślimaka.
   • Jest używane w diagnozowaniu zaburzeń słuchu, takich jak niedosłuch czy uszkodzenia ślimaka.

Podsumowując, TEOAE wywołuje reakcję ucha na pojedynczy bodziec dźwiękowy, podczas gdy DPOAE wykorzystuje dwie jednoczesne fale dźwiękowe do generowania zniekształconych emisji akustycznych. Dlatego badanie DPOAE może dostarczyć bardziej szczegółowych informacji o funkcji ucha wewnętrznego niż TEOAE. Obydwa badania są używane w celu oceny funkcji narządu słuchu, ale mogą być stosowane w różnych scenariuszach w zależności od potrzeb diagnostycznych i preferencji lekarza audiologa